12
ноябрь
2020
Бұйрық №381 03.09.2020ж
№ исх: 381 от: 03.09.2020
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы « 3 » сентября
№ 381 бұйрығына 1- қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы «13» тамыздағы
№ 345 бұйрығына 2-қосымша
Коронавирустық инфекцияның таралуына байланысты шектеу шаралары кезеңінде орта білім беру ұйымдарында оқу процесін іске асыру жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Орта білім беру ұйымдарында оқу процесін ұйымдастыруға жөніндегі осы Әдістемелік ұстаным (бұдан әрі – Әдістемелік ұсынымдар) коронавирустық инфекцияның таралуына байланысты шектеу шаралары кезеңінде қашықтан оқытуды ұйымдастырудың оңтайлы жағдайларын және орта мектепте жаңа оқу жылының ұйымдасқан түрде басталуын қамтамасыз ету мақсатында жасалынған. Әдістемелік ұстаным меншік түріне қарамастан барлық білім беру ұйымдарында пайдаланылады.
2. Орта білім беру ұйымдарында оқу процесін ұйымдастыру нысаны санитарлық-эпидемиологиялық ахуалға байланысты анықталады:
1) Білім алушылардың, педагогтердің және басқа қызметкерлердің денсаулығын сақтау мақсатында оқу процесі мектеп алдындағы, 1-11 (12) сыныптарда қашықтық форматта ұйымдастырылатын болады.
2) Жалпы орта білім беретін мектептердің мектеп алдындағы, 1-4 сынып оқушыларына әр сыныпқа 15 балаға дейін кезекшілік сыныптар ашуға рұқсат етіледі. Мектептерде тиісті жағдайлар болған жағдайда, ата-аналардың немесе балалардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша білім алушылар қабылданады. Ол үшін ата-аналар 1-қосымшада көрсетілген үлгі бойынша өтініш беруі керек.
3) Меншік нысанына қарамастан мектептердің қызметінде санитариялық қауіпсіздік шараларын қатаң сақтай отырып, сыныптарда 15 адамға дейін балалар саны 5-тен 180 адамға дейінгі шағын котингентті мектептерге штаттық режимде рұқсат етіледі.
4) Халықтың сырқаттанушылық деңгейінің тұрақты төмендеуіне байланысты санитарлық талаптарды сақтай отырып, мектептердің аралас және штаттық оқыту форматтарына біртіндеп көшуі жүзеге асырылады. Жоғарыда көрсетілген форматқа бірінші болып мектеп алдынды, 1-4 сынып оқушылары санитарлық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып көшеді. 5-11 сыныптар қашықтан оқытуды жалғастырады. Санитарлық-эпидемиологиялық жағдай одан әрі тұрақты жақсарған жағдайда 5-11 сынып білім алушылары қатаң санитариялық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, штаттық режимге көшеді.
5) Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларға арналған арнайы мектеп-интернаттарда (оның ішінде ата-анасының қамқорлығынсыз қалған жетім балаларға), мектеп жанындағы интернаттарда ата-аналардың өтініштері негізінде, тиісті жағдайлар болған жағдайда, қатаң санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтай отырып, барлық сыртқы байланыстарды шектей отырып, жабық режимде жұмыс ұйымдастырылатын болады.
6) Мектеп қашықтан оқытудан штаттық режимге ауысқан кезде білім алушылар ата-аналарының қалауы бойынша қашықтан оқытуды жалғастыруы мүмкін. Ол үшін ата-аналар 1-қосымшада ұсынылған үлгі бойынша өтініш беруі керек.
3. 2021 жылдың 1 қаңтарына дейін мектептерде мәдени-бұқаралық және спорттық-бұқаралық іс-шаралар толығымен тоқтатылады.
4. Директормен кездесулер, педагогикалық кеңестердің мәжілістері, ата-аналар жиналыстары және т.б. қашықтық форматта өтеді.
Оқу форматына қарамастан, қазақ және орыс тілдерінде оқитын оқушыларға мұғалімдер мен ата-аналардың көмегімен 1-11 сыныптардан бастап республикалық «Ел-Арна», «Балапан» теледидарлық сабақтары арқылы оқу мүмкіндігі беріледі. Теледидар сабақтары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми арналарында ақысыз көрсетіледі. Теледидар сабақтары қосымша білім беру ресурсы ретінде қолданылады.
Білім беру ұйымдарының жұмысы штаттық режимде: кезекші сыныптардың жұмыс істеуі, бір сыныпқа 15 балаға дейін жұмыс жасайтын мектептердің жұмысы, арнайы мектеп-интернаттардың, жалпы мектеп-интернаттардың, мектеп жанындағы интернаттар жұмысы ата-аналардың немесе балалардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша тиісті аумақтық бас мемлекеттік санитарлық дәрігермен келісімімен жергілікті атқарушы органдардың шешімі негізінде жүргізіледі.
2-тарау. Жалпы білім беру ұйымдарындағы оқу процесін ұйымдастыру
5. Оқу процесін қашықтық форматында ұйымдастыру үшін мектеп мұғалімдердің негізгі сұраныстарына сәйкес келетін функционалдылық тұрғысынан ең қолайлы инфрақұрылымы мен білім мазмұны бар Интернет-платформаны таңдайды.
Қашықтан оқыту үшін икемді сабақ кестесі жасалады, ал 1-5 сынып сабақтарын таңғы 9:00-ден, 6-11 сыныптарды 14:00-ден қою ұсынылады.
Мұғалімдер оқу процесін ұйымдастыру кезеніңде интернет-платформалардан басқа кез-келген қол жетімді байланыс құралдарын қолдана алады.
Қашықтан оқыту процесі синхронды және асинхронды форматтарда, Санитариялық-эпидемиологиялық қағидалар мен нормалар (бұдан әрі – СанҚжН) талаптарын және оқу уақытын ұтымды пайдалануды ескере отырып өтеді. Бұл жағдайда сабақтар екі форматты біріктірумен немесе тек асинхронды форматта өткізілуі мүмкін. Интернет-платформаларға қосылу бойынша проблемалар туындаған жағдайда, педагогтің қалауы бойынша кез келген қолжетімді байланыс құралдары арқылы сабақтар өткізуге жол беріледі.
6. Сабақтың синхронды форматындағы оқыту мұғалімнің қазіргі заманғы мүмкіндіктерді пайдалана отырып, нақты уақыт режиміндегі білім алушылармен тікелей байланысын (стриминг) және басқа да байланыс құралдары көздейді.
7. Педагог стримингке шығу үшін сабақтың белгілі бір бөлігін бөліп көрсете алады, сабақтың қалған бөлігін асинхронды форматта өткізе алады. Сабақтарды нақты уақыт режимінде (стримингтің) өткізу міндетті емес. Мұғалім сабақтың мақсаттарына сүйене отырып, сабақтың қай бөлігін, аптасына (тоқсанда) нақты уақыт режимінде қанша сабақ өткізе алатындығын анықтайды.
8. Сабақтың асинхронды форматы – электронды платформалардың мүмкіндіктері арқылы мұғалімнің білім алушылармен өзара әрекеттесуі, мұндай формат өз бетінше оқуға арналған контент және оған мұғалімнің кері байланысын көздейтін оқу тапсырмаларынан тұрады.
9. Оқу процесін қашықтан (синхронды және асинхронды формат) ұйымдастыру үшін мектеп барлық педагогтер мен білім алушылар үшін электрондық платформаларға қосылуы тиіс.
10. Мектептегі сабақ кестесі барлық сыныптарға арналған Мектептің жұмыс оқу жоспарына сәйкес МЖМБС, үлгілік оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес жасалады.
11. Синхронды форматтағы сабақтар бойынша ұсынымдар
1) Тікелей трансляцияда синхронды формат негізінде оқыту үшін оқу процесін асинхронды оқыту форматымен үйлестіре отырып, СанҚжН-ға сәйкес сабақтың 10-нан 30 минутқа дейінгі уақытын бөлуге болады.
2) Мұғалім білім алушыларды стриминг режимінде сабаққа алдын-ала дайындап, оларға іс-қимыл алгоритмі бар жадынаманы беруі керек.
Сабаққа дейін:
– құрылғыға ХХХ қосымшасын жүктеңіз;
– қосымша баптауларының жұмысын тексеріңіз (микрофон, видео, экран демонстрациясы және т.б);
– сабақ алдында 10-15 минут ішінде платформаға қосылуды тексеріңіз;
– тіркеу үшін өзіңіздің аты-жөніңізді, сыныбыңызды пайдаланыңыз;
Сабақ кезінде:
– бөгде дыбыстардың болмауын қамтамасыз етіңіз;
– микрофон режимін қадағалаңыз (қажет болған жағдайда ғана қосыңыз);
-– бейне режимді бақылаңыз;
– этикалық мінез-құлық нормаларын сақтаңыз;
– платформа құралдарын дұрыс пайдаланыңыз (қажет болған жағдайда: мұғалімге немесе чатқа барлығына хабарлама жазу, бейне/аудио немесе презентацияны қосу, «қолды көтеру», «иә/жоқ», «бас бармақ» және т.б. батырмаларды басу).
3) Қысқа мерзімді сабақ жоспарын әзірлеу және іске асыру кезінде мұғалім оқу мақсатына байланысты сабақтың синхронды және асинхронды бөлігі үшін мазмұны мен уақытын ұтымды бөлуі керек. Техникалық проблемалар туындаған және тікелей эфирге шығу мүмкін болмаған жағдайда мұғалім сабақты асинхронды форматқа ауыстырады.
4) Сабақтың синхрондық форматтағы сабақ құрылымына енеді:
– қамтылған материалдың қысқаша мазмұны: жаңа тақырыпты түсіндіру үшін қажетілігі бойынша логикалық байланысқан алдыңғы тақырыптардың негізгі бөлімін мазмұндау;
– білімалушылардың назарын жаңа материалды оқып үйренуге қажет болуы мүмкін білім мен дағдыларға аудару;
– жоспарға сәйкес жаңа материалды таныстыру;
– материалды бекіту бойынша ұсынымдар.
5) Сабақтың мазмұны келесі талаптарға сай болуы керек:
– ақпаратты нақты құрылымдау: тапсырыс беру, жүйелеу;
– негізгі дидактикалық принциптерді ескеру: ғылыми сипат, көріну, қол жетімділік, саналылық, теория мен практика арасындағы байланыс, циклдік, танымал ғылыми презентация, оқу материалының эстетикасы;
– теледидар, ақпараттық-коммуникациялық және мультимедиялық технологиялар саласындағы заманауи әлемдік жетістіктерге сәйкестігі;
– қабылдауды ескере отырып, аудиовизуалды ақпараттың жеткілікті көлемі мен әсер ету ұзақтығы;
– түрлі ақпараттық оқу материалдарын қолдану: мәтін, презентациялар, графика, медиа, суреттер, кестелер, инфографика және басқалар.
6) Оқу тапсырмалары ұсынылған көлемнен аспайды, орындау алгоритмімен және электронды оқу материалына қажетті сілтемелермен бірге жүреді (IV бөлім).
7) Мұғалім белгіленген тәртіппен кері байланысты қамтамасыз етеді; электрондық журналдар болмаған жағдайда кері байланыс мұғалімнің еркі бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүзеге асады;
8) Сабақ жазбасы сақталады және білім алушыларға кез-келген уақытта материалдарға қолжетімділікке мүмкіндік береді.
9) Стримингке шығу мүмкіндігі болмаған жағдайда педагог сабақтарды тек асинхронды форматта өткізеді.
12. Асинхронды форматтағы сабақтар бойынша ұсынымдар
1) Асинхронды форматтағы сабақ мұғалім білімалушылармен электрондық платформалардың мүмкіндіктері арқылы өзара әрекеттескенде жүзеге асырылады. Сабаққа арналған оқу тапсырмаларын электрондық платформалардың мазмұны мен мүмкіндіктерін ескере отырып мұғалім әзірлейді. Оларға электронды оқулықтар, бейнелер, шеберлік тренажерлері, білімді бақылау ресурстары және басқалары кіретін цифрлық білім беру ресурстары жатады.
2) Педагог асинхронды форматтағы сабақ дайындау барысында:
– сабақтың түрін, мақсатын анықтайды;
– сабақтың мақсатына сәйкес оқу материалын дайындайды (электронды оқулықтар, бейнематериалдар, ТВ-сабақтар, презентациялар және т. б.);
– мұғалім оқу процесінде интернет-платформада орналасқан материалдарды ғана емес, сонымен қатар өзінің оқу материалдарын да пайдаланады;
– оқушыға өздігінен оқуы үшін оқу материалын ұсынады;
– білім алушыларға кез келген уақытта қайта қарауға электронды платформада орналастырылған немесе мұғалім жазған теледидар сабағын немесе бейне сабағын көруге мүмкіндік береді;
– Интернет-платформаларда орналастырылған қол жетімді сандық білім беру ресурстарын ұсынады;
– оқу тапсырмаларын сабақтың мақсатына сәйкес ұсынылған көлемге сәйкес, орындау тәртібі мен уақыт шығындарын, сондай-ақ білім алушылардың жеке мүмкіндіктері мен ерекше қажеттіліктерін ескере отырып әзірлейді;
– электрондық платформалар немесе электрондық пошта мүмкіндіктері арқылы қажетті сілтемелер бере отырып, жаңа сабақтың тақырыбын, мақсатын егжей-тегжейлі сипаттай отырып, білім алушыларға оқу тапсырмасын жібереді немесе басқа да қол жетімді байланыс құралдары;
– орындалған жұмыстарды қабылдайды және білім алушыларға белгіленген тәртіппен кері байланысты жүзеге асырады, электрондық журналдар болмаған жағдайда кері байланыс мұғалімнің еркі бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүзеге асады;
– қажет болған жағдайда білім алушыларға, оның ішінде ерекше білім алуға қажет ететін балаларға жеке кеңес береді.
13. Білім алушыларға сабақ оқу күнін ұйымдастыру үшін ұсынымдар:
1) Оқушылар синхронды және асинхронды форматта ескере отырып, сабақ кестесін сақтайды және сабақ күнін жоспарлайды.
2) Олар белгіленген кестеге сәйкес материалдарды оқиды және пәндер бойынша оқу тапсырмаларын орындайды.
3) Интернет - платформалардың, электрондық журналдардың мүмкіндіктері арқылы жауаптарды тіркейді немесе қолжетімді байланыс түрлері арқылы жібереді.
4) Мұғалімнің тапсырмалар бойынша түсініктемелерін оқып, оның ұсыныстарын орындайды.
5) Сынып жетекшісімен байланыста болады.
6) мұғалімдермен кез-келген қол жетімді режимде жұмыс істейді, егер қажет болса, туындаған сұрақтарды мұғалімге жібереді.
7) Компьютерлік техникамен үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығына қатысты санитарлық нормаларды сақтайды.
14. Электрондық оқу материалдарын қолдану бойынша ұсыныстар:
1) Цифрлық білім ресурстары (ЦБР) - компьютерлік технологиялар негізінде жасалынған және енгізілген оқу құралдарының жиынтығы, соның ішінде цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) - цифрлық технологиялар негізінде құрылған және жұмыс істейтін ресурстар.
2) Оқу процесінде мұғалімдер қолданатын ЦБР келесі талаптарға сай болуы керек:
– Қазақстан Республикасының заңнамасымен таратуға тыйым салынған ақпарат болмауы керек;
– үшінші тұлғалардың ар-намысы мен қадір-қасиетін, құқықтары мен заңмен қорғалатын мүдделерін қозғайтын ақпарат бар ЦБР-ны пайдалануға жол берілмейді;
– мазмұны оқу нәтижелеріне, білімнің тиісті деңгейіне арналған оқу жоспарына, оқушылардың жас ерекшеліктеріне арналған Мемлекеттік білім стандарты талаптарына сәйкес келеді;
– әртүрлі діни, этникалық және мәдени топтардың өкілдеріне толеранттылықпен қарау қағидаттарын ұстанады, этносаралық және конфессияаралық диалогқа араласпайды;
– білім алушылардың жынысына, ұлтына және тұрғылықты жеріне қарамастан қол жетімді және түсінікті;
– қазіргі ғылыми білімнің негіздеріне қайшы келмейді;
– білім деңгейі, пән, оқу деңгейі, бақыланатын мазмұн элементтері, мазмұн түрі дұрыс таңдалған;
– суретте су белгілері мен сыртқы жазулар жоқ;
– автор және (немесе) қарызға алынған материалдың көзі көрсетіледі;
– ЦБР тәуелсіз танымдық мәнге ие;
– материалды таныстыру бірізділік пен дәйектілікпен сипатталады.
15. Мектепалды сыныптарда және мектептерде тікелей дербес компьютермен, ноутбукпен, планшетпен және смартфонмен оқу сағатының үздіксіз ұзақтығы:
1) мектепалды және 1-сыныптарда - 15 минуттан аспайды;
2) 2-3 сыныптарда - 20 минуттан аспайды;
3) 4-5-сыныптарда - 25 минуттан аспайды;
4) 6-8-сыныптарда - 25 минуттан аспайды;
5) 9-11 (12) сыныптарда - 30 минуттан аспайды.
16. Қашықтан оқыту режиміндегі мектеп әкімшілігі мен педагогтердің функциялары
1) Білім беру ұйымының басшысы:
– жұмыс сапасына бағытталған басқару шешімдерін қабылдайды;
– қашықтан оқытуды ұйымдастыру жөнінде тиісті бұйрық шығарады;
– барлық педагогтер мен білім алушыларға заманауи талаптарға сәйкес келетін электрондық платформаларға қосылу мүмкіндігін қамтамасыз етеді;
– мектеп оқушыларын компьютерлік техникамен қамтамасыз етуді және Интернет пен қосылуын бақылайды;
- сынып контингентін, сабақ кестесін, жұмыс кестесін бекітеді;
– сабақтың құрамын, сабақ кестесін, жұмыс кестесін, мектептің оқытушы құрамын педагогикалық кеңестің отырысында 28 тамыздан кешіктірмей бекітеді;
– білім беру процесінің ұйымдастырылуына, оның ішінде қашықтық форматта тұрақты бақылауды мен ұжайы мониторингті жүзеге асырады
– мұғалімдердің оқу жүктемесінің жұмыс оқу жоспарынан асып кетуіне жол бермей, тарифтік тізімге және мектептің 2020-2021 оқу жылына арналған оқу жұмыс жоспарына сәйкес бөледі;
– қажет болған жағдайда еңбек заңнамасына сәйкес қызметкерлердің білім беру процесін қамтамасыз ету жөніндегі еңбек функцияларын бөледі;
– қашықтағы форматта ұйымның өмірлік белсенділігі мен қызметін қамтамасыз ететін қызметкерлердің еңбек функцияларын анықтайды (әкімшілік, техникалық персонал);
– білім беру ұйымының қызметкерлерін таныстырады.
2) Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары:
– білім алушылардың қозғалысы, мектеп педагогтерінің сапалық құрамы, материалдық базасы, мектептің техникалық персоналы және т.б. туралы мәліметтерді Білім беру дерекқорының базасын (бұдан әрі – ҰБДҚ) толтырады;
– Санитариялық-эпидемологиялық қағидалар мен нормалар (бұдан әрі - СанҚжН) талаптарын ескере отырып және оқу уақытын ұтымды пайдалана отырып, синхронды және асинхронды форматта қашықтан оқыту процесін ұйымдастырады;
- сабақ кестесін 1-5 сыныптар сағат 9:00-ден, 6-11 сыныптар сағат 14:00-ден құрастырады;
– бекітілген кестеге сәйкес педагогтердің қызметін және олармен кері байланысты ұйымдастырады.
3) Сынып жетекшісі:
– білім алушылардың қашықтан оқытуға техникалық мүмкіндіктері мен дайындығына мониторинг жүргізеді (компьютердің, Интернеттің болуы және басқа электрондық платформаларға қолжетімділік);
– білім алушылар мен олардың ата-аналарына (заңды өкілдеріне): мектеп пайдаланатын білім беру платформасы туралы, сабақ кестесі туралы хабарлайды;
– сабақ үшін қажетті жағдайлар туралы мәселені түсіндіреді (жұмыс орнын және жабдықтарды қамтамасыз ету, тыныштықты сақтау, жұмыс жағдайын қамтамасыз ету, бөгде шуды болдырмау, білім алушы бөлмесінде басқа балалардың немесе жануарлардың болмауы);
– стриминг режимінде сабақ кезінде білім алушылардың мінез-құлық ережелерін түсіндіреді;
– сынып білім алушылары арасынан кезекшіні тағайындайды, ол сабақты синхронды форматта өткізу кезінде сыныптағы тәртіпті қадағалайды.
4) Педагогтер:
– оқушылардың назарына сабақтың форматы және оқу процесін ұйымдастыру ережелері туралы ақпарат береді;
– бекітілген кестеге сәйкес оқу процесін жүзеге асырады
5) Студент-практиканттарының жұмысын ұйымдастыру:
Студент-практикант мұғалімнің көмекшісі болып табылады.
Сабақта студент-практикант:
– оқушылардың сабаққа дайындығы зерттеуі;
– сабақта тәртіпті бақылауы;
– әр түрлі тапсырмалардың, оның ішінде дербес тапсырмалардың уақтылы орындалуын бақылауды жүзеге асыруы;
– сабақта кері байланысты қамтамасыз етуі;
– әр түрлі білім беру платформаларында топтық чат, бейнеконференция құру, байланысты қосу және тексеруі;
– демонстрациялық материалдарды (мәтіндік материалдар, презентациялар, суреттер және т. б.) дайындау және таратуы;
– денсаулық сақтау жаттығулары, физикалық минуттар, өзгерістерді профилактикалық іс - шараларды өткізуі;
– білім алушылармен, педагогтермен, ата-аналармен немесе заңды өкілдермен ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыруға қатысуы;
– білім алушыларға, ата-аналарға кестедегі өзгерістер туралы, білім алушыларға кері байланыс беру туралы оқу барысы мен оқу нәтижелері туралы хабарлауы тиіс;
– - студент-практикант өз бетінше сабақ өткізбейді.
2.1 Білім беру платформаларына қойылатын ең төменгі талаптар
17. Білім беру ұйымы таңдаған білім беру платформасы келесі талаптарға сай болуы керек:
– қашықтықтан оқыту кезінде сабақты дамытуға және толықтыруға икемді құралдардың болуы;
– білім алушылардың бірлескен жұмысын қолдау (форумдар, чаттар, құжаттармен жұмыс, презентациялар және т.б.);
– Интернет (Веб-портал) арқылы білім беру платформасының қызметтеріне қол жетімділік;
– ағын режимін қамтамасыз ету;
– мұғалімдер мен білім алушыларға бірыңғай кіру нүктесін ұсыну;
– барлық оқу кезеңінде әр білім алушының білім деңгейі мен нәтижелерінің динамикасын көрсету;
– дербес компьютерлерге арнайы бағдарламалық жасақтаманы орнатудың қажеті жоқ;
– тегін мобильді қосымшаны орнату мүмкіндігі;
– кез-келген құрылғыда (компьютерлерде, планшеттерде, смартфондарда) жұмыс істеу мүмкіндігі.
- интуитивті және қолданушыға ыңғайлы интерфейс;
– пайдаланушының қажеттіліктеріне жауап беретін білім алушының барынша ыңғайлы және түсінікті жеке кабинеті.
– (кең жолақты) сыммен немесе сымсыз (3G немесе 4G / LTE) интернетке қосылу;
– динамиктер және микрофон – кіріктірілген немесе USB немесе сымсыз Bluetooth;
– веб-камера немесе HD-веб-камера - кіріктірілген немесе USB; HD-камера немесе видеозахват картасы бар HD-бейнекамера.
Жоғарыда аталған бағдарламалар қашықтықтан оқыту процесінің мониторингін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
2. 2 Меншік нысанына қарамастан сыныпта 15 адамға дейін білім алушы оқитын 5-тен 180-ге дейінгі балалар контингенті бар мектептерде штаттық режимде оқытуды ұйымдастыру
18. Штаттық режимде оқыту қатаң санитариялық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып жүзеге асырылуы тиіс.
Мектептерде оқытудың штаттық режимін ұйымдастыру кезінде мынадай шараларды сақтау қажет:
1) басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтық үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) кабинеттік жүйені алып тастау, әр сынып белгілі бір кабинетте орналасады;
4) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
5) мектепке кіру кезінде медицина қызметкерінің білім алушылар мен педагогтердің температурасын күн сайын өлшеуі;
6) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
7) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
8) кабинеттерді және барлық жайларды желдету, кварцтау;
9) қолды жуу және арнайы құралдарды пайдалану;
10) сынып бөлмелерін ылғалды тазалау;
11) дәліздердегі, реакреациялардағы, холлдардағы және басқа үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
12) асханада тамақтану қалыптасқан эпидемиологиялық жағдайға байланысты жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша және тиісті аумақтардың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерлерінің келісімі бойынша ұйымдастырылады;
13) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, ауырғандар анықталған, карантин жарияланған және барлық сыныптың қашықтан оқытуға көшкен жағдайда сыныптағы білім алушылардың жағдайын бақылауға, кейіннен сыныпты штаттық режимге қайтарғанда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
14) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету;
15) мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады;
16) мектеп заттардың, кабинеттердің, реакциялардың, холлдардың және басқа да үй-жайлардың бетін өңдеу үшін жеткілікті мөлшерде дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етіледі;
17) мектепке кіре берістегі аяқ киімге арналған дезинфекциялаушы кілемшелер, барлық қабаттарда қолды өңдеуге арналған санитайзерлер орнатылады;
18) сапалы сумен жабдықтау, қолды жуу құралдары қамтамасыз етіледі.
2.3 Мектепалды, бастауыш (1-4) сыныптарда кезекші сыныптарда оқытуды ұйымдастыру
19. Кезекші мектепалды, 1-4 сыныптардың жұмыс істеуі бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне, олардың оқуға деген ынтасының қалыптаспауына, олардың әлеуметтену дағдыларын, өздігінен білім алу және өзін-өзі ұйымдастыру құзіреттіліктерін қалыптастыра бастауына негізделген. Кезекші сыныптарда барлық сабақтар мектептің жұмыс оқу жоспарына сәйкес мектепте өткізіледі. Сабақтың ұзақтығы 40 минут.
20. Кезекші сыныптардың қызметі санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қатаң сақтаған кезде, оның ішінде осы тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.
Кезекші сыныпта оқуға созылмалы аурулары жоқ балалар жіберіледі (өтініште көрсетіледі).
Балаларды кезекші сыныптарда оқытуды таңдау құқығы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне тиесілі.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері таңдау құқығын жалпы білім беретін мектеп басшысының атына өтініш беру арқылы білдіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларды кезекші сыныптарда оқуға жіберу арқылы балалардың қоғамдық ортада болатындығына және коронавирустық инфекцияны жұқтыру қаупі бар екендігіне түсініктері мен келісімдерін білдіреді және олардың тарапынан коронавирустық инфекцияны жұқтыру қаупіне жол бермеу үшін барлық қажетті шаралар қабылданатын болады.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларды санитариялық қауіпсіздік құралдарымен қамтамасыз етеді: маскалар, қолды өңдеуге арналған жеке құтыдағы антисептик немесе бактерияға қарсы дымқыл майлықтар.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларына әлеуметтік алшақтық қажеттілігі туралы түсіндіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері оқу күні басталар алдында жалпы білім беретін мектептің сыртқы есіктеріне дейін балаларды алып жүруді және оқу күні аяқталғаннан кейін жалпы білім беретін мектептің сыртқы есіктерінен үйге дейін балаларды алып жүруді жүзеге асырады.
Мектеп дезинфекциялау құралдарының қорымен қамтамасыз етіледі (кіре берістегі дезинфекциялау кілемшесі, тепловизорлар, санитайзерлер, ылғалды, дезинфекциялық жинауды қамтамасыз етуге арналған құралдар).
21. Мектепте қамтамасыз етіледі:
– әлеуметтік алшақтық үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
– білім алушылар мен педагогтердің, басқа қызметкерлердің физикалық байланыстарын қысқарту;
– әлеуметтік алшақтықты қамтамасыз ету үшін мектеп алаңдарын барынша пайдалану;
– кабинеттік жүйені жою;
– әртүрлі сыныптар үшін әртүрлі уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
– мектепке кіру кезінде білім алушылардың температурасын күнделікті өлшеу;
– әр үзілістен кейін, ауысымдар, кіші ауысымдар арасында сынып бөлмелеріндегі, дәліздердегі, рекреациялардағы, холлдардағы және басқа да үй-жайлардағы ауысымдар арасындағы ылғалды жинау, сөндіргіштерді, есік тұтқаларын, тұтқаларды, сүйеніштерді, баспалдақ марштарын, терезе төсеніштерін дезинфекциялау;
– медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі (күн сайын температураны өлшеу, ауру белгілерін анықтау, ауырғандар анықталған жағдайда оқшаулау, барлық сыныпты қашықтан оқытуға көшуді қамтамасыз ету, сынып балаларының жағдайын бақылау, сыныпты штаттық режимге қайтару кезінде);
– білім алушылардың бір бағытта қозғалуы үшін дәліздердегі едендегі белгілер, біреуі балаларды қабылдау үшін, екіншісі – балалардың сабақтан кейін кетуі үшін.
22. Кезекші сыныптардың жұмыс істеуіне ұсынымдар:
1) сыныптың толымдылығы – 15 баладан артық емес;
2) сабақтың ұзақтығы – 40 минут; 1-сыныпта-сатылы режим;
3) үзілістер әртүрлі сыныптар үшін әр уақыттағы өзгерістер;
4) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
5) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
6) білім алушыларға жеке парта және орындық бекітілген;
7) білім алушы жеке оқу материалдарын (оқулықтар, дәптерлер, кеңсе заттары және т. б.) пайдаланады;
8) әр сабақтан кейін кабинеттерді желдету, кварцтау;
9) әр сабақтан кейін қолды жуу және арнайы құралдарды қолдану;
23. Кезекші сыныптарды қалыптастыру жалпы білім беретін мектептерде 2020 жылғы 15-24 тамыз аралығында балалардың ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің өтініштері негізінде жүзеге асырылады. Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді байланыс құралдары арқылы қабылданады (2-қосымша).
24. 25-31 тамыз аралығында кезекші сынып-комплектілер құрылады, әрбір сынып-комплектіге бір мұғалім бекітіледі. Мұғалімнің келісімі бойынша екі кезекші сыныпқа әр түрлі ауысымда бір мұғалім тағайындалуы мүмкін. Мұғалім екі кезекші сыныпта екі ауысымда жұмыс істеуге келіспеген жағдайда әрбір кезекші сыныпқа жеке мұғалім бекітіледі.
Оқу тоқсаны ішінде балаларды кезекші сыныпқа қабылдау жалпы білім беретін мектеп басшысының бұйрығы негізінде сыныпта бос орындар болған жағдайда жүзеге асырылады. Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді байланыс құралдары арқылы қабылданады.
25. Сынып жетекшісі қолжетімді байланыс құралдары арқылы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне балаларды қашықтан немесе кезекші сыныпта оқытуды таңдау құқығының бар екендігі туралы хабарлайды.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері шешім қабылдайды және сынып жетекшісін қолжетімді байланыс құралдары арқылы балаларды қашықтан немесе кезекші сыныпта оқыту ниеті туралы хабардар етеді.
Ата-аналар немесе заңды өкілдер балаларды кезекші сыныпта оқытқысы келген жағдайда, олар жалпы білім беретін мектеп басшысының атына өз ниеті туралы өтініш жазады және қол қояды және оны қолжетімді байланыс құралдары арқылы сынып жетекшісіне жібереді.
Сынып жетекшісі өтінішті жалпы білім беретін мектеп әкімшілігіне береді.
Жалпы білім беретін мектептің әкімшілігі сынып жетекшілерінен берілген өтініштер негізінде 15 балаға дейінгі кезекші сынып-жинақтарды қалыптастырады.
26. Арнайы сыныптарда/мектептерде кезекші сыныптарды қалыптастыру ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің өтініштері бойынша (1-4 сыныптар, психикалық дамуы тежелген, орташа, ауыр ақыл-ой кемістігі бар білім алушылар үшін 1-9 сыныптар) 12 адамнан аспайтын ерекше білім берілуіне қажеттіліктері бар балалар үшін жүзеге асырылады.
Жалпы білім беретін мектептердің 1-4 сыныптарында (инклюзивті немесе арнайы сыныптарда/топтарда) ата – аналарының немесе мектепалды даярлық заңды өкілдерінің өтініштері бойынша білім алатын ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар осы сыныптарда/топтарда басқа балалар сияқты білім алады.
27. Кезекші сыныптардың контингенті, кестесі, жұмыс кестесі, педагогикалық құрамы педагогикалық кеңестің отырысында 1 қыркүйектен кешіктірілмей бекітіледі.
28. Кезекші сыныптағы оқу процесі мектептің бекітілген жұмыс оқу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
29. Педагогтердің оқу жүктемесін бөлу тарификациялық тізім және мектептің 2020-2021 оқу жылына арналған жұмыс оқу жоспары негізінде жүзеге асырылады.
30. Кезекші сыныптар үшін, сондай-ақ қашықтан оқыту үшін сынып-жиынтықтар бойынша бөлу бір сыныптағы білім алушылардың жалпы контингентіне сүйене отырып жүзеге асырылады.
Әр параллельдің бастауыш сынып мұғалімдері бір қысқа мерзімді (сабақ бойынша) жоспар бойынша жұмыс істейді.
31. Кезекші сыныптарда оқытуды ұйымдастыру кезінде тәуекел тобына жататын, мынадай көрсеткіштері бар педагогтердің жұмысын болдырмау қажет:
– педагогтың жасы 65 жастан асқан;
– қанайналым жүйесі аурулары бар (артериялық гипертония, СЖЖ және т. б.);
– жоғарғы тыныс алу жүйесінің созылмалы аурулары бар (ӨСОА, БА, өкпедегі фиброзды өзгерістер);
– эндокринопатиялар (қант диабеті, метаболикалық синдром, семіздік және т. б.);
– иммун тапшылығы жағдайлары (онкологиялық, гематологиялық, иммуносупрессивті терапиядағы науқастар т. б.);
– жүкті әйелдер;
– басқа да ауыр созылмалы аурулар.
32. Дене шынықтыру сабақтары таза ауада, мектептің спорт алаңдарында өткізіледі.
33. Мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады.
Барлық жедел кеңестер қашықтан өткізіледі.
2.4 Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартумен мектептің жұмысын жандандыру – аралас және стандартты форматтарға біртіндеп көшу
34. Санитариялық-эпидемиологиялық жағдай жақсарған кезде бірінші болып 1-4 сынып оқушылары санитариялық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып, қашықтан оқыту форматынан штаттық форматқа көшеді. Мектепалды, 5-11 сыныптар қашықтан оқытуды жалғастыруда.
Оқу мектепте оқушылардың күнделікті температурасын өлшеу арқылы жүзеге асырылады.
35. 1-4 сыныптарда штаттық оқу режимін ұйымдастыру кезінде келесі шаралар сақталуы керек:
1) басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтық үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) кабинеттік жүйені алып тастау, әр сынып белгілі бір кабинетте орналасады;
4) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
5) мектепке кіру кезінде медицина қызметкерінің білім алушылар мен педагогтердің температурасын күн сайын өлшеуі;
6) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
7) кабинеттерді және барлық жайларды желдету, кварцтау;
8) қолды жуу және арнайы құралдарды пайдалану;
9) әрбір екінші сабақтан кейін сынып бөлмелерін ылғалды жинау;
10) дәліздердегі, реакреациялардағы, холлдардағы және басқа үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
11) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, білім алушылардың жағдайын бақылауға, кейіннен сыныпты штаттық режимге қайтарғанда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
12) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету;
13) мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады;
14) барлық лездемелік жиналыстар қашықтық формата өтеді;
15) мектеп заттардың, кабинеттердің, реакциялардың, холлдардың және басқа да үй-жайлардың бетін өңдеу үшін жеткілікті мөлшерде дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етіледі;
16) мектептің кіреберісінде дезинфекциялау тоннельдері, аяқкиімге арналған дезинфекциялау кілемшелері орнатылады, барлық қабаттарда қолды өңдеуге арналған санитайзерлер орнатылады, термометрия қамтамасыз етіледі;
17) сапалы сумен жабдықтау, қолды жуу құралдары қамтамасыз етіледі.
36. Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайдың тұрақты жақсаруымен 5-11 сынып оқушылары қатаң санитарлық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, штаттық режимге өтеді.
Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартумен мектептің жұмысын жандандыру - аралас және штатық форматқа біртіндеп көшу тиісті аумақтың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің келісімі бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешімі негізінде жүзеге асырылады.
2.5 Санитариялық-эпидемиологиялық шараларды сақтай отырып, толық штаттық форматта оқытуды ұйымдастыру
37. Қолайлы санитариялық-эпидемиологиялық жағдайда мектеп санитариялық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып, толық штаттық режимде жұмыс істей бастайды. Барлық сыныптарда, оның ішінде мектептердің мектепалды сыныптарында оқыту штаттық режимде жүргізіледі. Сабақ кестесі, ауысым режимі, өзгерістер қалпына келтіріледі.
38. Мектеп қашықтан оқытудан штаттық оқу режиміне ауысқан кезде білім алушыны ата-анасының қалауы бойынша шектеу іс-шаралары алынғанға дейін қашықтан оқытуға қалдыруға болады. Ол үшін ата-аналар еркін түрде өтініш беруі керек.
39. Мектептерде оқу процесін штаттық режимде ұйымдастыру кезінде:
1) сабақтың басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, икемді сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтату үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) әрбір сынып белгілі бір кабинетте болатын кабинеттік жүйеден бас тарту;
4) білім алушылардың кабинеттер бойынша жүріп-тұруына тыйым салу;
5) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
6) мектепке кіру кезінде білім алушылардың температурасын күн сайын өлшеу;
7) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
8) желдету, кварцтау,
9) әрбір сабақтан кейін қолды арнайы құралмен жуу;
10) кабинеттерді ылғалды жинау;
11) дәліздердегі, рекреациялардағы, холлдардағы және басқа да үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
12) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, ауырғандар анықталған, карантин жарияланған және барлық сыныпты қашықтан оқытуға көшкен жағдайда, сынып балаларының жай-күйін бақылауға, содан кейін сынып штаттық режимге оралған жағдайларда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
13) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету.
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы « 3 » сентября
№ 381 бұйрығына 1- қосымша
Қазақстан Республикасы
Білім және ғылым министрінің
2020 жылғы «13» тамыздағы
№ 345 бұйрығына 2-қосымша
Коронавирустық инфекцияның таралуына байланысты шектеу шаралары кезеңінде орта білім беру ұйымдарында оқу процесін іске асыру жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
1-тарау. Жалпы ережелер
1. Орта білім беру ұйымдарында оқу процесін ұйымдастыруға жөніндегі осы Әдістемелік ұстаным (бұдан әрі – Әдістемелік ұсынымдар) коронавирустық инфекцияның таралуына байланысты шектеу шаралары кезеңінде қашықтан оқытуды ұйымдастырудың оңтайлы жағдайларын және орта мектепте жаңа оқу жылының ұйымдасқан түрде басталуын қамтамасыз ету мақсатында жасалынған. Әдістемелік ұстаным меншік түріне қарамастан барлық білім беру ұйымдарында пайдаланылады.
2. Орта білім беру ұйымдарында оқу процесін ұйымдастыру нысаны санитарлық-эпидемиологиялық ахуалға байланысты анықталады:
1) Білім алушылардың, педагогтердің және басқа қызметкерлердің денсаулығын сақтау мақсатында оқу процесі мектеп алдындағы, 1-11 (12) сыныптарда қашықтық форматта ұйымдастырылатын болады.
2) Жалпы орта білім беретін мектептердің мектеп алдындағы, 1-4 сынып оқушыларына әр сыныпқа 15 балаға дейін кезекшілік сыныптар ашуға рұқсат етіледі. Мектептерде тиісті жағдайлар болған жағдайда, ата-аналардың немесе балалардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша білім алушылар қабылданады. Ол үшін ата-аналар 1-қосымшада көрсетілген үлгі бойынша өтініш беруі керек.
3) Меншік нысанына қарамастан мектептердің қызметінде санитариялық қауіпсіздік шараларын қатаң сақтай отырып, сыныптарда 15 адамға дейін балалар саны 5-тен 180 адамға дейінгі шағын котингентті мектептерге штаттық режимде рұқсат етіледі.
4) Халықтың сырқаттанушылық деңгейінің тұрақты төмендеуіне байланысты санитарлық талаптарды сақтай отырып, мектептердің аралас және штаттық оқыту форматтарына біртіндеп көшуі жүзеге асырылады. Жоғарыда көрсетілген форматқа бірінші болып мектеп алдынды, 1-4 сынып оқушылары санитарлық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып көшеді. 5-11 сыныптар қашықтан оқытуды жалғастырады. Санитарлық-эпидемиологиялық жағдай одан әрі тұрақты жақсарған жағдайда 5-11 сынып білім алушылары қатаң санитариялық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, штаттық режимге көшеді.
5) Ерекше білім берілуіне қажеттілігі бар балаларға арналған арнайы мектеп-интернаттарда (оның ішінде ата-анасының қамқорлығынсыз қалған жетім балаларға), мектеп жанындағы интернаттарда ата-аналардың өтініштері негізінде, тиісті жағдайлар болған жағдайда, қатаң санитарлық-эпидемиологиялық талаптарды сақтай отырып, барлық сыртқы байланыстарды шектей отырып, жабық режимде жұмыс ұйымдастырылатын болады.
6) Мектеп қашықтан оқытудан штаттық режимге ауысқан кезде білім алушылар ата-аналарының қалауы бойынша қашықтан оқытуды жалғастыруы мүмкін. Ол үшін ата-аналар 1-қосымшада ұсынылған үлгі бойынша өтініш беруі керек.
3. 2021 жылдың 1 қаңтарына дейін мектептерде мәдени-бұқаралық және спорттық-бұқаралық іс-шаралар толығымен тоқтатылады.
4. Директормен кездесулер, педагогикалық кеңестердің мәжілістері, ата-аналар жиналыстары және т.б. қашықтық форматта өтеді.
Оқу форматына қарамастан, қазақ және орыс тілдерінде оқитын оқушыларға мұғалімдер мен ата-аналардың көмегімен 1-11 сыныптардан бастап республикалық «Ел-Арна», «Балапан» теледидарлық сабақтары арқылы оқу мүмкіндігі беріледі. Теледидар сабақтары Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің ресми арналарында ақысыз көрсетіледі. Теледидар сабақтары қосымша білім беру ресурсы ретінде қолданылады.
Білім беру ұйымдарының жұмысы штаттық режимде: кезекші сыныптардың жұмыс істеуі, бір сыныпқа 15 балаға дейін жұмыс жасайтын мектептердің жұмысы, арнайы мектеп-интернаттардың, жалпы мектеп-интернаттардың, мектеп жанындағы интернаттар жұмысы ата-аналардың немесе балалардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша тиісті аумақтық бас мемлекеттік санитарлық дәрігермен келісімімен жергілікті атқарушы органдардың шешімі негізінде жүргізіледі.
2-тарау. Жалпы білім беру ұйымдарындағы оқу процесін ұйымдастыру
5. Оқу процесін қашықтық форматында ұйымдастыру үшін мектеп мұғалімдердің негізгі сұраныстарына сәйкес келетін функционалдылық тұрғысынан ең қолайлы инфрақұрылымы мен білім мазмұны бар Интернет-платформаны таңдайды.
Қашықтан оқыту үшін икемді сабақ кестесі жасалады, ал 1-5 сынып сабақтарын таңғы 9:00-ден, 6-11 сыныптарды 14:00-ден қою ұсынылады.
Мұғалімдер оқу процесін ұйымдастыру кезеніңде интернет-платформалардан басқа кез-келген қол жетімді байланыс құралдарын қолдана алады.
Қашықтан оқыту процесі синхронды және асинхронды форматтарда, Санитариялық-эпидемиологиялық қағидалар мен нормалар (бұдан әрі – СанҚжН) талаптарын және оқу уақытын ұтымды пайдалануды ескере отырып өтеді. Бұл жағдайда сабақтар екі форматты біріктірумен немесе тек асинхронды форматта өткізілуі мүмкін. Интернет-платформаларға қосылу бойынша проблемалар туындаған жағдайда, педагогтің қалауы бойынша кез келген қолжетімді байланыс құралдары арқылы сабақтар өткізуге жол беріледі.
6. Сабақтың синхронды форматындағы оқыту мұғалімнің қазіргі заманғы мүмкіндіктерді пайдалана отырып, нақты уақыт режиміндегі білім алушылармен тікелей байланысын (стриминг) және басқа да байланыс құралдары көздейді.
7. Педагог стримингке шығу үшін сабақтың белгілі бір бөлігін бөліп көрсете алады, сабақтың қалған бөлігін асинхронды форматта өткізе алады. Сабақтарды нақты уақыт режимінде (стримингтің) өткізу міндетті емес. Мұғалім сабақтың мақсаттарына сүйене отырып, сабақтың қай бөлігін, аптасына (тоқсанда) нақты уақыт режимінде қанша сабақ өткізе алатындығын анықтайды.
8. Сабақтың асинхронды форматы – электронды платформалардың мүмкіндіктері арқылы мұғалімнің білім алушылармен өзара әрекеттесуі, мұндай формат өз бетінше оқуға арналған контент және оған мұғалімнің кері байланысын көздейтін оқу тапсырмаларынан тұрады.
9. Оқу процесін қашықтан (синхронды және асинхронды формат) ұйымдастыру үшін мектеп барлық педагогтер мен білім алушылар үшін электрондық платформаларға қосылуы тиіс.
10. Мектептегі сабақ кестесі барлық сыныптарға арналған Мектептің жұмыс оқу жоспарына сәйкес МЖМБС, үлгілік оқу жоспарлары мен бағдарламаларына сәйкес жасалады.
11. Синхронды форматтағы сабақтар бойынша ұсынымдар
1) Тікелей трансляцияда синхронды формат негізінде оқыту үшін оқу процесін асинхронды оқыту форматымен үйлестіре отырып, СанҚжН-ға сәйкес сабақтың 10-нан 30 минутқа дейінгі уақытын бөлуге болады.
2) Мұғалім білім алушыларды стриминг режимінде сабаққа алдын-ала дайындап, оларға іс-қимыл алгоритмі бар жадынаманы беруі керек.
Сабаққа дейін:
– құрылғыға ХХХ қосымшасын жүктеңіз;
– қосымша баптауларының жұмысын тексеріңіз (микрофон, видео, экран демонстрациясы және т.б);
– сабақ алдында 10-15 минут ішінде платформаға қосылуды тексеріңіз;
– тіркеу үшін өзіңіздің аты-жөніңізді, сыныбыңызды пайдаланыңыз;
Сабақ кезінде:
– бөгде дыбыстардың болмауын қамтамасыз етіңіз;
– микрофон режимін қадағалаңыз (қажет болған жағдайда ғана қосыңыз);
-– бейне режимді бақылаңыз;
– этикалық мінез-құлық нормаларын сақтаңыз;
– платформа құралдарын дұрыс пайдаланыңыз (қажет болған жағдайда: мұғалімге немесе чатқа барлығына хабарлама жазу, бейне/аудио немесе презентацияны қосу, «қолды көтеру», «иә/жоқ», «бас бармақ» және т.б. батырмаларды басу).
3) Қысқа мерзімді сабақ жоспарын әзірлеу және іске асыру кезінде мұғалім оқу мақсатына байланысты сабақтың синхронды және асинхронды бөлігі үшін мазмұны мен уақытын ұтымды бөлуі керек. Техникалық проблемалар туындаған және тікелей эфирге шығу мүмкін болмаған жағдайда мұғалім сабақты асинхронды форматқа ауыстырады.
4) Сабақтың синхрондық форматтағы сабақ құрылымына енеді:
– қамтылған материалдың қысқаша мазмұны: жаңа тақырыпты түсіндіру үшін қажетілігі бойынша логикалық байланысқан алдыңғы тақырыптардың негізгі бөлімін мазмұндау;
– білімалушылардың назарын жаңа материалды оқып үйренуге қажет болуы мүмкін білім мен дағдыларға аудару;
– жоспарға сәйкес жаңа материалды таныстыру;
– материалды бекіту бойынша ұсынымдар.
5) Сабақтың мазмұны келесі талаптарға сай болуы керек:
– ақпаратты нақты құрылымдау: тапсырыс беру, жүйелеу;
– негізгі дидактикалық принциптерді ескеру: ғылыми сипат, көріну, қол жетімділік, саналылық, теория мен практика арасындағы байланыс, циклдік, танымал ғылыми презентация, оқу материалының эстетикасы;
– теледидар, ақпараттық-коммуникациялық және мультимедиялық технологиялар саласындағы заманауи әлемдік жетістіктерге сәйкестігі;
– қабылдауды ескере отырып, аудиовизуалды ақпараттың жеткілікті көлемі мен әсер ету ұзақтығы;
– түрлі ақпараттық оқу материалдарын қолдану: мәтін, презентациялар, графика, медиа, суреттер, кестелер, инфографика және басқалар.
6) Оқу тапсырмалары ұсынылған көлемнен аспайды, орындау алгоритмімен және электронды оқу материалына қажетті сілтемелермен бірге жүреді (IV бөлім).
7) Мұғалім белгіленген тәртіппен кері байланысты қамтамасыз етеді; электрондық журналдар болмаған жағдайда кері байланыс мұғалімнің еркі бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүзеге асады;
8) Сабақ жазбасы сақталады және білім алушыларға кез-келген уақытта материалдарға қолжетімділікке мүмкіндік береді.
9) Стримингке шығу мүмкіндігі болмаған жағдайда педагог сабақтарды тек асинхронды форматта өткізеді.
12. Асинхронды форматтағы сабақтар бойынша ұсынымдар
1) Асинхронды форматтағы сабақ мұғалім білімалушылармен электрондық платформалардың мүмкіндіктері арқылы өзара әрекеттескенде жүзеге асырылады. Сабаққа арналған оқу тапсырмаларын электрондық платформалардың мазмұны мен мүмкіндіктерін ескере отырып мұғалім әзірлейді. Оларға электронды оқулықтар, бейнелер, шеберлік тренажерлері, білімді бақылау ресурстары және басқалары кіретін цифрлық білім беру ресурстары жатады.
2) Педагог асинхронды форматтағы сабақ дайындау барысында:
– сабақтың түрін, мақсатын анықтайды;
– сабақтың мақсатына сәйкес оқу материалын дайындайды (электронды оқулықтар, бейнематериалдар, ТВ-сабақтар, презентациялар және т. б.);
– мұғалім оқу процесінде интернет-платформада орналасқан материалдарды ғана емес, сонымен қатар өзінің оқу материалдарын да пайдаланады;
– оқушыға өздігінен оқуы үшін оқу материалын ұсынады;
– білім алушыларға кез келген уақытта қайта қарауға электронды платформада орналастырылған немесе мұғалім жазған теледидар сабағын немесе бейне сабағын көруге мүмкіндік береді;
– Интернет-платформаларда орналастырылған қол жетімді сандық білім беру ресурстарын ұсынады;
– оқу тапсырмаларын сабақтың мақсатына сәйкес ұсынылған көлемге сәйкес, орындау тәртібі мен уақыт шығындарын, сондай-ақ білім алушылардың жеке мүмкіндіктері мен ерекше қажеттіліктерін ескере отырып әзірлейді;
– электрондық платформалар немесе электрондық пошта мүмкіндіктері арқылы қажетті сілтемелер бере отырып, жаңа сабақтың тақырыбын, мақсатын егжей-тегжейлі сипаттай отырып, білім алушыларға оқу тапсырмасын жібереді немесе басқа да қол жетімді байланыс құралдары;
– орындалған жұмыстарды қабылдайды және білім алушыларға белгіленген тәртіппен кері байланысты жүзеге асырады, электрондық журналдар болмаған жағдайда кері байланыс мұғалімнің еркі бойынша байланыстың қолжетімді түрлері арқылы жүзеге асады;
– қажет болған жағдайда білім алушыларға, оның ішінде ерекше білім алуға қажет ететін балаларға жеке кеңес береді.
13. Білім алушыларға сабақ оқу күнін ұйымдастыру үшін ұсынымдар:
1) Оқушылар синхронды және асинхронды форматта ескере отырып, сабақ кестесін сақтайды және сабақ күнін жоспарлайды.
2) Олар белгіленген кестеге сәйкес материалдарды оқиды және пәндер бойынша оқу тапсырмаларын орындайды.
3) Интернет - платформалардың, электрондық журналдардың мүмкіндіктері арқылы жауаптарды тіркейді немесе қолжетімді байланыс түрлері арқылы жібереді.
4) Мұғалімнің тапсырмалар бойынша түсініктемелерін оқып, оның ұсыныстарын орындайды.
5) Сынып жетекшісімен байланыста болады.
6) мұғалімдермен кез-келген қол жетімді режимде жұмыс істейді, егер қажет болса, туындаған сұрақтарды мұғалімге жібереді.
7) Компьютерлік техникамен үздіксіз жұмыс істеу ұзақтығына қатысты санитарлық нормаларды сақтайды.
14. Электрондық оқу материалдарын қолдану бойынша ұсыныстар:
1) Цифрлық білім ресурстары (ЦБР) - компьютерлік технологиялар негізінде жасалынған және енгізілген оқу құралдарының жиынтығы, соның ішінде цифрлық білім беру ресурстары (ЦБР) - цифрлық технологиялар негізінде құрылған және жұмыс істейтін ресурстар.
2) Оқу процесінде мұғалімдер қолданатын ЦБР келесі талаптарға сай болуы керек:
– Қазақстан Республикасының заңнамасымен таратуға тыйым салынған ақпарат болмауы керек;
– үшінші тұлғалардың ар-намысы мен қадір-қасиетін, құқықтары мен заңмен қорғалатын мүдделерін қозғайтын ақпарат бар ЦБР-ны пайдалануға жол берілмейді;
– мазмұны оқу нәтижелеріне, білімнің тиісті деңгейіне арналған оқу жоспарына, оқушылардың жас ерекшеліктеріне арналған Мемлекеттік білім стандарты талаптарына сәйкес келеді;
– әртүрлі діни, этникалық және мәдени топтардың өкілдеріне толеранттылықпен қарау қағидаттарын ұстанады, этносаралық және конфессияаралық диалогқа араласпайды;
– білім алушылардың жынысына, ұлтына және тұрғылықты жеріне қарамастан қол жетімді және түсінікті;
– қазіргі ғылыми білімнің негіздеріне қайшы келмейді;
– білім деңгейі, пән, оқу деңгейі, бақыланатын мазмұн элементтері, мазмұн түрі дұрыс таңдалған;
– суретте су белгілері мен сыртқы жазулар жоқ;
– автор және (немесе) қарызға алынған материалдың көзі көрсетіледі;
– ЦБР тәуелсіз танымдық мәнге ие;
– материалды таныстыру бірізділік пен дәйектілікпен сипатталады.
15. Мектепалды сыныптарда және мектептерде тікелей дербес компьютермен, ноутбукпен, планшетпен және смартфонмен оқу сағатының үздіксіз ұзақтығы:
1) мектепалды және 1-сыныптарда - 15 минуттан аспайды;
2) 2-3 сыныптарда - 20 минуттан аспайды;
3) 4-5-сыныптарда - 25 минуттан аспайды;
4) 6-8-сыныптарда - 25 минуттан аспайды;
5) 9-11 (12) сыныптарда - 30 минуттан аспайды.
16. Қашықтан оқыту режиміндегі мектеп әкімшілігі мен педагогтердің функциялары
1) Білім беру ұйымының басшысы:
– жұмыс сапасына бағытталған басқару шешімдерін қабылдайды;
– қашықтан оқытуды ұйымдастыру жөнінде тиісті бұйрық шығарады;
– барлық педагогтер мен білім алушыларға заманауи талаптарға сәйкес келетін электрондық платформаларға қосылу мүмкіндігін қамтамасыз етеді;
– мектеп оқушыларын компьютерлік техникамен қамтамасыз етуді және Интернет пен қосылуын бақылайды;
- сынып контингентін, сабақ кестесін, жұмыс кестесін бекітеді;
– сабақтың құрамын, сабақ кестесін, жұмыс кестесін, мектептің оқытушы құрамын педагогикалық кеңестің отырысында 28 тамыздан кешіктірмей бекітеді;
– білім беру процесінің ұйымдастырылуына, оның ішінде қашықтық форматта тұрақты бақылауды мен ұжайы мониторингті жүзеге асырады
– мұғалімдердің оқу жүктемесінің жұмыс оқу жоспарынан асып кетуіне жол бермей, тарифтік тізімге және мектептің 2020-2021 оқу жылына арналған оқу жұмыс жоспарына сәйкес бөледі;
– қажет болған жағдайда еңбек заңнамасына сәйкес қызметкерлердің білім беру процесін қамтамасыз ету жөніндегі еңбек функцияларын бөледі;
– қашықтағы форматта ұйымның өмірлік белсенділігі мен қызметін қамтамасыз ететін қызметкерлердің еңбек функцияларын анықтайды (әкімшілік, техникалық персонал);
– білім беру ұйымының қызметкерлерін таныстырады.
2) Білім беру ұйымы басшысының орынбасарлары:
– білім алушылардың қозғалысы, мектеп педагогтерінің сапалық құрамы, материалдық базасы, мектептің техникалық персоналы және т.б. туралы мәліметтерді Білім беру дерекқорының базасын (бұдан әрі – ҰБДҚ) толтырады;
– Санитариялық-эпидемологиялық қағидалар мен нормалар (бұдан әрі - СанҚжН) талаптарын ескере отырып және оқу уақытын ұтымды пайдалана отырып, синхронды және асинхронды форматта қашықтан оқыту процесін ұйымдастырады;
- сабақ кестесін 1-5 сыныптар сағат 9:00-ден, 6-11 сыныптар сағат 14:00-ден құрастырады;
– бекітілген кестеге сәйкес педагогтердің қызметін және олармен кері байланысты ұйымдастырады.
3) Сынып жетекшісі:
– білім алушылардың қашықтан оқытуға техникалық мүмкіндіктері мен дайындығына мониторинг жүргізеді (компьютердің, Интернеттің болуы және басқа электрондық платформаларға қолжетімділік);
– білім алушылар мен олардың ата-аналарына (заңды өкілдеріне): мектеп пайдаланатын білім беру платформасы туралы, сабақ кестесі туралы хабарлайды;
– сабақ үшін қажетті жағдайлар туралы мәселені түсіндіреді (жұмыс орнын және жабдықтарды қамтамасыз ету, тыныштықты сақтау, жұмыс жағдайын қамтамасыз ету, бөгде шуды болдырмау, білім алушы бөлмесінде басқа балалардың немесе жануарлардың болмауы);
– стриминг режимінде сабақ кезінде білім алушылардың мінез-құлық ережелерін түсіндіреді;
– сынып білім алушылары арасынан кезекшіні тағайындайды, ол сабақты синхронды форматта өткізу кезінде сыныптағы тәртіпті қадағалайды.
4) Педагогтер:
– оқушылардың назарына сабақтың форматы және оқу процесін ұйымдастыру ережелері туралы ақпарат береді;
– бекітілген кестеге сәйкес оқу процесін жүзеге асырады
5) Студент-практиканттарының жұмысын ұйымдастыру:
Студент-практикант мұғалімнің көмекшісі болып табылады.
Сабақта студент-практикант:
– оқушылардың сабаққа дайындығы зерттеуі;
– сабақта тәртіпті бақылауы;
– әр түрлі тапсырмалардың, оның ішінде дербес тапсырмалардың уақтылы орындалуын бақылауды жүзеге асыруы;
– сабақта кері байланысты қамтамасыз етуі;
– әр түрлі білім беру платформаларында топтық чат, бейнеконференция құру, байланысты қосу және тексеруі;
– демонстрациялық материалдарды (мәтіндік материалдар, презентациялар, суреттер және т. б.) дайындау және таратуы;
– денсаулық сақтау жаттығулары, физикалық минуттар, өзгерістерді профилактикалық іс - шараларды өткізуі;
– білім алушылармен, педагогтермен, ата-аналармен немесе заңды өкілдермен ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын ұйымдастыруға қатысуы;
– білім алушыларға, ата-аналарға кестедегі өзгерістер туралы, білім алушыларға кері байланыс беру туралы оқу барысы мен оқу нәтижелері туралы хабарлауы тиіс;
– - студент-практикант өз бетінше сабақ өткізбейді.
2.1 Білім беру платформаларына қойылатын ең төменгі талаптар
17. Білім беру ұйымы таңдаған білім беру платформасы келесі талаптарға сай болуы керек:
– қашықтықтан оқыту кезінде сабақты дамытуға және толықтыруға икемді құралдардың болуы;
– білім алушылардың бірлескен жұмысын қолдау (форумдар, чаттар, құжаттармен жұмыс, презентациялар және т.б.);
– Интернет (Веб-портал) арқылы білім беру платформасының қызметтеріне қол жетімділік;
– ағын режимін қамтамасыз ету;
– мұғалімдер мен білім алушыларға бірыңғай кіру нүктесін ұсыну;
– барлық оқу кезеңінде әр білім алушының білім деңгейі мен нәтижелерінің динамикасын көрсету;
– дербес компьютерлерге арнайы бағдарламалық жасақтаманы орнатудың қажеті жоқ;
– тегін мобильді қосымшаны орнату мүмкіндігі;
– кез-келген құрылғыда (компьютерлерде, планшеттерде, смартфондарда) жұмыс істеу мүмкіндігі.
- интуитивті және қолданушыға ыңғайлы интерфейс;
– пайдаланушының қажеттіліктеріне жауап беретін білім алушының барынша ыңғайлы және түсінікті жеке кабинеті.
– (кең жолақты) сыммен немесе сымсыз (3G немесе 4G / LTE) интернетке қосылу;
– динамиктер және микрофон – кіріктірілген немесе USB немесе сымсыз Bluetooth;
– веб-камера немесе HD-веб-камера - кіріктірілген немесе USB; HD-камера немесе видеозахват картасы бар HD-бейнекамера.
Жоғарыда аталған бағдарламалар қашықтықтан оқыту процесінің мониторингін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
2. 2 Меншік нысанына қарамастан сыныпта 15 адамға дейін білім алушы оқитын 5-тен 180-ге дейінгі балалар контингенті бар мектептерде штаттық режимде оқытуды ұйымдастыру
18. Штаттық режимде оқыту қатаң санитариялық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып жүзеге асырылуы тиіс.
Мектептерде оқытудың штаттық режимін ұйымдастыру кезінде мынадай шараларды сақтау қажет:
1) басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтық үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) кабинеттік жүйені алып тастау, әр сынып белгілі бір кабинетте орналасады;
4) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
5) мектепке кіру кезінде медицина қызметкерінің білім алушылар мен педагогтердің температурасын күн сайын өлшеуі;
6) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
7) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
8) кабинеттерді және барлық жайларды желдету, кварцтау;
9) қолды жуу және арнайы құралдарды пайдалану;
10) сынып бөлмелерін ылғалды тазалау;
11) дәліздердегі, реакреациялардағы, холлдардағы және басқа үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
12) асханада тамақтану қалыптасқан эпидемиологиялық жағдайға байланысты жергілікті атқарушы органдардың шешімі бойынша және тиісті аумақтардың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерлерінің келісімі бойынша ұйымдастырылады;
13) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, ауырғандар анықталған, карантин жарияланған және барлық сыныптың қашықтан оқытуға көшкен жағдайда сыныптағы білім алушылардың жағдайын бақылауға, кейіннен сыныпты штаттық режимге қайтарғанда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
14) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету;
15) мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады;
16) мектеп заттардың, кабинеттердің, реакциялардың, холлдардың және басқа да үй-жайлардың бетін өңдеу үшін жеткілікті мөлшерде дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етіледі;
17) мектепке кіре берістегі аяқ киімге арналған дезинфекциялаушы кілемшелер, барлық қабаттарда қолды өңдеуге арналған санитайзерлер орнатылады;
18) сапалы сумен жабдықтау, қолды жуу құралдары қамтамасыз етіледі.
2.3 Мектепалды, бастауыш (1-4) сыныптарда кезекші сыныптарда оқытуды ұйымдастыру
19. Кезекші мектепалды, 1-4 сыныптардың жұмыс істеуі бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне, олардың оқуға деген ынтасының қалыптаспауына, олардың әлеуметтену дағдыларын, өздігінен білім алу және өзін-өзі ұйымдастыру құзіреттіліктерін қалыптастыра бастауына негізделген. Кезекші сыныптарда барлық сабақтар мектептің жұмыс оқу жоспарына сәйкес мектепте өткізіледі. Сабақтың ұзақтығы 40 минут.
20. Кезекші сыныптардың қызметі санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды қатаң сақтаған кезде, оның ішінде осы тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.
Кезекші сыныпта оқуға созылмалы аурулары жоқ балалар жіберіледі (өтініште көрсетіледі).
Балаларды кезекші сыныптарда оқытуды таңдау құқығы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне тиесілі.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері таңдау құқығын жалпы білім беретін мектеп басшысының атына өтініш беру арқылы білдіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларды кезекші сыныптарда оқуға жіберу арқылы балалардың қоғамдық ортада болатындығына және коронавирустық инфекцияны жұқтыру қаупі бар екендігіне түсініктері мен келісімдерін білдіреді және олардың тарапынан коронавирустық инфекцияны жұқтыру қаупіне жол бермеу үшін барлық қажетті шаралар қабылданатын болады.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларды санитариялық қауіпсіздік құралдарымен қамтамасыз етеді: маскалар, қолды өңдеуге арналған жеке құтыдағы антисептик немесе бактерияға қарсы дымқыл майлықтар.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері балаларына әлеуметтік алшақтық қажеттілігі туралы түсіндіреді.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері оқу күні басталар алдында жалпы білім беретін мектептің сыртқы есіктеріне дейін балаларды алып жүруді және оқу күні аяқталғаннан кейін жалпы білім беретін мектептің сыртқы есіктерінен үйге дейін балаларды алып жүруді жүзеге асырады.
Мектеп дезинфекциялау құралдарының қорымен қамтамасыз етіледі (кіре берістегі дезинфекциялау кілемшесі, тепловизорлар, санитайзерлер, ылғалды, дезинфекциялық жинауды қамтамасыз етуге арналған құралдар).
21. Мектепте қамтамасыз етіледі:
– әлеуметтік алшақтық үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
– білім алушылар мен педагогтердің, басқа қызметкерлердің физикалық байланыстарын қысқарту;
– әлеуметтік алшақтықты қамтамасыз ету үшін мектеп алаңдарын барынша пайдалану;
– кабинеттік жүйені жою;
– әртүрлі сыныптар үшін әртүрлі уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
– мектепке кіру кезінде білім алушылардың температурасын күнделікті өлшеу;
– әр үзілістен кейін, ауысымдар, кіші ауысымдар арасында сынып бөлмелеріндегі, дәліздердегі, рекреациялардағы, холлдардағы және басқа да үй-жайлардағы ауысымдар арасындағы ылғалды жинау, сөндіргіштерді, есік тұтқаларын, тұтқаларды, сүйеніштерді, баспалдақ марштарын, терезе төсеніштерін дезинфекциялау;
– медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі (күн сайын температураны өлшеу, ауру белгілерін анықтау, ауырғандар анықталған жағдайда оқшаулау, барлық сыныпты қашықтан оқытуға көшуді қамтамасыз ету, сынып балаларының жағдайын бақылау, сыныпты штаттық режимге қайтару кезінде);
– білім алушылардың бір бағытта қозғалуы үшін дәліздердегі едендегі белгілер, біреуі балаларды қабылдау үшін, екіншісі – балалардың сабақтан кейін кетуі үшін.
22. Кезекші сыныптардың жұмыс істеуіне ұсынымдар:
1) сыныптың толымдылығы – 15 баладан артық емес;
2) сабақтың ұзақтығы – 40 минут; 1-сыныпта-сатылы режим;
3) үзілістер әртүрлі сыныптар үшін әр уақыттағы өзгерістер;
4) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
5) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
6) білім алушыларға жеке парта және орындық бекітілген;
7) білім алушы жеке оқу материалдарын (оқулықтар, дәптерлер, кеңсе заттары және т. б.) пайдаланады;
8) әр сабақтан кейін кабинеттерді желдету, кварцтау;
9) әр сабақтан кейін қолды жуу және арнайы құралдарды қолдану;
23. Кезекші сыныптарды қалыптастыру жалпы білім беретін мектептерде 2020 жылғы 15-24 тамыз аралығында балалардың ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің өтініштері негізінде жүзеге асырылады. Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді байланыс құралдары арқылы қабылданады (2-қосымша).
24. 25-31 тамыз аралығында кезекші сынып-комплектілер құрылады, әрбір сынып-комплектіге бір мұғалім бекітіледі. Мұғалімнің келісімі бойынша екі кезекші сыныпқа әр түрлі ауысымда бір мұғалім тағайындалуы мүмкін. Мұғалім екі кезекші сыныпта екі ауысымда жұмыс істеуге келіспеген жағдайда әрбір кезекші сыныпқа жеке мұғалім бекітіледі.
Оқу тоқсаны ішінде балаларды кезекші сыныпқа қабылдау жалпы білім беретін мектеп басшысының бұйрығы негізінде сыныпта бос орындар болған жағдайда жүзеге асырылады. Өтініштер электрондық нысанда қолжетімді байланыс құралдары арқылы қабылданады.
25. Сынып жетекшісі қолжетімді байланыс құралдары арқылы балалардың ата-аналарына немесе заңды өкілдеріне балаларды қашықтан немесе кезекші сыныпта оқытуды таңдау құқығының бар екендігі туралы хабарлайды.
Балалардың ата-аналары немесе заңды өкілдері шешім қабылдайды және сынып жетекшісін қолжетімді байланыс құралдары арқылы балаларды қашықтан немесе кезекші сыныпта оқыту ниеті туралы хабардар етеді.
Ата-аналар немесе заңды өкілдер балаларды кезекші сыныпта оқытқысы келген жағдайда, олар жалпы білім беретін мектеп басшысының атына өз ниеті туралы өтініш жазады және қол қояды және оны қолжетімді байланыс құралдары арқылы сынып жетекшісіне жібереді.
Сынып жетекшісі өтінішті жалпы білім беретін мектеп әкімшілігіне береді.
Жалпы білім беретін мектептің әкімшілігі сынып жетекшілерінен берілген өтініштер негізінде 15 балаға дейінгі кезекші сынып-жинақтарды қалыптастырады.
26. Арнайы сыныптарда/мектептерде кезекші сыныптарды қалыптастыру ата-аналарының немесе заңды өкілдерінің өтініштері бойынша (1-4 сыныптар, психикалық дамуы тежелген, орташа, ауыр ақыл-ой кемістігі бар білім алушылар үшін 1-9 сыныптар) 12 адамнан аспайтын ерекше білім берілуіне қажеттіліктері бар балалар үшін жүзеге асырылады.
Жалпы білім беретін мектептердің 1-4 сыныптарында (инклюзивті немесе арнайы сыныптарда/топтарда) ата – аналарының немесе мектепалды даярлық заңды өкілдерінің өтініштері бойынша білім алатын ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар осы сыныптарда/топтарда басқа балалар сияқты білім алады.
27. Кезекші сыныптардың контингенті, кестесі, жұмыс кестесі, педагогикалық құрамы педагогикалық кеңестің отырысында 1 қыркүйектен кешіктірілмей бекітіледі.
28. Кезекші сыныптағы оқу процесі мектептің бекітілген жұмыс оқу жоспарына сәйкес жүзеге асырылады.
29. Педагогтердің оқу жүктемесін бөлу тарификациялық тізім және мектептің 2020-2021 оқу жылына арналған жұмыс оқу жоспары негізінде жүзеге асырылады.
30. Кезекші сыныптар үшін, сондай-ақ қашықтан оқыту үшін сынып-жиынтықтар бойынша бөлу бір сыныптағы білім алушылардың жалпы контингентіне сүйене отырып жүзеге асырылады.
Әр параллельдің бастауыш сынып мұғалімдері бір қысқа мерзімді (сабақ бойынша) жоспар бойынша жұмыс істейді.
31. Кезекші сыныптарда оқытуды ұйымдастыру кезінде тәуекел тобына жататын, мынадай көрсеткіштері бар педагогтердің жұмысын болдырмау қажет:
– педагогтың жасы 65 жастан асқан;
– қанайналым жүйесі аурулары бар (артериялық гипертония, СЖЖ және т. б.);
– жоғарғы тыныс алу жүйесінің созылмалы аурулары бар (ӨСОА, БА, өкпедегі фиброзды өзгерістер);
– эндокринопатиялар (қант диабеті, метаболикалық синдром, семіздік және т. б.);
– иммун тапшылығы жағдайлары (онкологиялық, гематологиялық, иммуносупрессивті терапиядағы науқастар т. б.);
– жүкті әйелдер;
– басқа да ауыр созылмалы аурулар.
32. Дене шынықтыру сабақтары таза ауада, мектептің спорт алаңдарында өткізіледі.
33. Мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады.
Барлық жедел кеңестер қашықтан өткізіледі.
2.4 Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартумен мектептің жұмысын жандандыру – аралас және стандартты форматтарға біртіндеп көшу
34. Санитариялық-эпидемиологиялық жағдай жақсарған кезде бірінші болып 1-4 сынып оқушылары санитариялық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып, қашықтан оқыту форматынан штаттық форматқа көшеді. Мектепалды, 5-11 сыныптар қашықтан оқытуды жалғастыруда.
Оқу мектепте оқушылардың күнделікті температурасын өлшеу арқылы жүзеге асырылады.
35. 1-4 сыныптарда штаттық оқу режимін ұйымдастыру кезінде келесі шаралар сақталуы керек:
1) басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтық үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) кабинеттік жүйені алып тастау, әр сынып белгілі бір кабинетте орналасады;
4) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
5) мектепке кіру кезінде медицина қызметкерінің білім алушылар мен педагогтердің температурасын күн сайын өлшеуі;
6) маскаларды кию режимін қамтамасыз ету;
7) кабинеттерді және барлық жайларды желдету, кварцтау;
8) қолды жуу және арнайы құралдарды пайдалану;
9) әрбір екінші сабақтан кейін сынып бөлмелерін ылғалды жинау;
10) дәліздердегі, реакреациялардағы, холлдардағы және басқа үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
11) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, білім алушылардың жағдайын бақылауға, кейіннен сыныпты штаттық режимге қайтарғанда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
12) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету;
13) мұғалімдерге кабинеттерде жүруге, мұғалімге баруға, сыныптан тыс іс-шаралар мен ата-аналар жиналыстарын өткізуге тыйым салынады;
14) барлық лездемелік жиналыстар қашықтық формата өтеді;
15) мектеп заттардың, кабинеттердің, реакциялардың, холлдардың және басқа да үй-жайлардың бетін өңдеу үшін жеткілікті мөлшерде дезинфекциялау құралдарымен қамтамасыз етіледі;
16) мектептің кіреберісінде дезинфекциялау тоннельдері, аяқкиімге арналған дезинфекциялау кілемшелері орнатылады, барлық қабаттарда қолды өңдеуге арналған санитайзерлер орнатылады, термометрия қамтамасыз етіледі;
17) сапалы сумен жабдықтау, қолды жуу құралдары қамтамасыз етіледі.
36. Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайдың тұрақты жақсаруымен 5-11 сынып оқушылары қатаң санитарлық қауіпсіздік шараларын сақтай отырып, штаттық режимге өтеді.
Санитарлық-эпидемиологиялық жағдайды жақсартумен мектептің жұмысын жандандыру - аралас және штатық форматқа біртіндеп көшу тиісті аумақтың бас мемлекеттік санитарлық дәрігерінің келісімі бойынша жергілікті атқарушы органдардың шешімі негізінде жүзеге асырылады.
2.5 Санитариялық-эпидемиологиялық шараларды сақтай отырып, толық штаттық форматта оқытуды ұйымдастыру
37. Қолайлы санитариялық-эпидемиологиялық жағдайда мектеп санитариялық қауіпсіздіктің қатаң шараларын сақтай отырып, толық штаттық режимде жұмыс істей бастайды. Барлық сыныптарда, оның ішінде мектептердің мектепалды сыныптарында оқыту штаттық режимде жүргізіледі. Сабақ кестесі, ауысым режимі, өзгерістер қалпына келтіріледі.
38. Мектеп қашықтан оқытудан штаттық оқу режиміне ауысқан кезде білім алушыны ата-анасының қалауы бойынша шектеу іс-шаралары алынғанға дейін қашықтан оқытуға қалдыруға болады. Ол үшін ата-аналар еркін түрде өтініш беруі керек.
39. Мектептерде оқу процесін штаттық режимде ұйымдастыру кезінде:
1) сабақтың басталу және аяқталу уақытын көрсете отырып, икемді сабақ кестесін құру;
2) әлеуметтік алшақтату үшін, физикалық байланыстарды азайту үшін ауысымдарды ұлғайту және ауыстыру;
3) әрбір сынып белгілі бір кабинетте болатын кабинеттік жүйеден бас тарту;
4) білім алушылардың кабинеттер бойынша жүріп-тұруына тыйым салу;
5) әртүрлі сыныптар үшін әр уақытта сабақтар арасындағы өзгерістерді ұйымдастыру;
6) мектепке кіру кезінде білім алушылардың температурасын күн сайын өлшеу;
7) оқу үстелдерін 1 метр қашықтықта орналастыру;
8) желдету, кварцтау,
9) әрбір сабақтан кейін қолды арнайы құралмен жуу;
10) кабинеттерді ылғалды жинау;
11) дәліздердегі, рекреациялардағы, холлдардағы және басқа да үй-жайлардағы ауысымдар, шағын ауысымдар арасындағы ылғалды жинау;
12) күн сайын температураны өлшеуге, ауру белгілерін анықтауға, ауырғандар анықталған, карантин жарияланған және барлық сыныпты қашықтан оқытуға көшкен жағдайда, сынып балаларының жай-күйін бақылауға, содан кейін сынып штаттық режимге оралған жағдайларда оқшаулауға арналған медициналық кабинеттер мен оқшаулағыштардың жұмыс істеуі;
13) таза ауада дене шынықтыру сабақтарын ұйымдастыру немесе спорт залдарын үнемі желдету.